Fibromyalgie, de klachten, de betekenis en de homeopathische behandeling

Samenvatting:

Fibromyalgie betekent letterlijk “pijn in bindweefsel en spieren”. Fibromyalgie veroorzaakt pijn, stijfheid en vermoeidheid, die chronisch zijn. Vaak gaan deze klachten gepaard met allerlei andere klachten. Er is geen verandering in de weefsels gevonden die de klachten kunnen verklaren. In de huisartsgeneeskunde wordt het gerekend onder SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten). Kort wordt ingegaan op de spirituele betekening en daarmee emotionele aanleidingen en oorzaken. Tenslotte komt de homeopathische behandeling aan de orde en wordt een casus besproken.

 

Fibromyalgie.

Fibromyalgie betekent letterlijk “pijn in bindweefsel en spieren”. Fibromyalgie veroorzaakt pijn, stijfheid en vermoeidheid, die chronisch zijn. Vaak gaan deze klachten gepaard met slaapproblemen, stemmingswisselingen, concentratiestoornissen en problemen met het korte- en langetermijngeheugen.

Waardoor mensen met fibromyalgie precies klachten krijgen, is onbekend. In het bindweefsel en de spieren is bij fibromyalgie niets te vinden, bijv. teken van ontsteking, dat de aandoening kan verklaren. Fibromyalgie is daardoor erg moeilijk vast te stellen. In de reguliere geneeskunde zijn geen medicijnen om de aandoening te genezen. Wel kunnen de klachten verminderen met pijnstillers, gedoseerde beweging en rust.

Kenmerkend bij fibromyalgie zijn diffuse pijn in de omgeving van de gewrichten, met name op de aanhechtingsplaatsen van de spieren aan de pezen. De pijn wordt doorgaans heviger na overbelasting of blootstelling aan vocht en of koude. Stijfheid, vooral ’s ochtends (zo’n 1 à 2 uur) en na lange periodes staan, zitten of liggen in dezelfde houding. Meestal nemen de klachten niet direct toe, maar vaak pas ’s avonds of de volgende dag.

Bloedonderzoek of röntgenfoto’s wijzen niet op een ziekteproces of abnormale slijtage. Fibromyalgie wordt dan ook meestal vastgesteld door een uitgebreid vraaggesprek en het vaststellen van het aantal zogenoemde tenderpoints. Doorgaans ontstaan de klachten spontaan en verergeren ze geleidelijk. Ook in een later stadium is er niets dat wijst op een slijtageproces, ontstekingen of andere beschadigingen in het lichaam. Wel is met MRI een verband aangetoond tussen fibromyalgie en intensivering van de activiteit in gebieden van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor de pijnervaring. Bij dezelfde pijnprikkels bleek deze activiteit bij fibromyalgiepatiënten groter dan bij gezonde vrijwilligers. Dit lijkt erop te duiden dat bij fibromyalgie de verwerking van (pijn)prikkels door het centraal zenuwstelsel gestoord is.

 

Epidemiologie

Fibromyalgie komt bij 1 tot 2 procent van de bevolking voor. Volgens schattingen van onderzoekers wordt bij 5 tot 15 procent van de nieuwe patiënten op een reumatologische kliniek de diagnose fibromyalgie gesteld. Fibromyalgie komt het meest voor bij vrouwen (ongeveer 90 procent van de patiënten is vrouw). Het syndroom openbaart zich meestal tussen het 25e en 40e levensjaar.

SOLK

Opmerkelijk is dat in de huisartsgeneeskunde de diagnose fibromyalgie niet meer gebruikt wordt maar behandeld wordt als onderdeel van SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten). Hiervoor is gekozen omdat een aantal groepen klachten vaak samen of na elkaar bij dezelfde persoon voorkomen zoals het prikkelbaardarmsyndroom, fibromyalgie en chronische vermoeidheidssyndroom. Het idee is dat het mogelijk allemaal uitingen zijn van een zelfde onbalans.

Er is sprake van Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) als lichamelijke klachten langer dan enkele weken duren en als er bij juist medisch onderzoek geen aandoening is gevonden die de klachten voldoende verklaart. Tot 40% van de consulten bij de huisarts gaat over lichamelijke klachten waarvoor geen of een onvoldoende somatische verklaring gevonden wordt. Langdurige, ernstige SOLK komt veel minder vaak voor, ongeveer 2,5% van de bevolking.

Factoren die een rol spelen bij SOLK kunnen worden ingedeeld als predisponerende, luxerende en instandhoudende factoren.

  1. Predisponerende factoren zijn vooral aanleg
  2. Luxerende factoren zijn divers van aard: allerlei soorten virale en bacteriële infecties (o.a Ziekte van Pfeiffer, Ziekte van Lyme), burn-out, ingrijpende gebeurtenissen als verdriet om het verlies van een geliefde of werk en schrik enz.
  3. Instandhoudende factoren: vaak gedragsfactoren die herstel kunnen belemmeren, bijvoorbeeld minder bewegen kan leiden tot onderhouden van de rugklachten of continu hulp zoeken bij klachten houdt ongerustheid in stand. Zo ontstaan vicieuze cirkels.

Tot 40% van de consulten bij de huisarts gaat over SOLK en 2,5% van de bevolking lijdt aan langdurige, ernstige SOLK. Er zijn dus zoveel mensen met lichamelijke klachten waarvoor onvoldoende somatische verklaringen gevonden worden, ook na uitvoerig lichamelijk en laboratoriumonderzoek. Waar de huisarts geen duidelijk verklaring voor de klachten kan vinden is het heel moeilijk om een effectieve behandeling te geven. In de reguliere geneeskunde zijn geen genezende medicijnen bij SOLK.

 

Eenvoudige visie.

De hierboven genoemde factoren die de huisarts gebruikt om de oorzaken van de klachten in kaart te brengen komt deels overeen met de manier van denken van ons, de homeopathisch arts. Ook al is er dan wetenschappelijk geen duidelijk fysisch aantoonbare afwijking vasttestellen, er is niet veel fantasie voor nodig om toch een beeld te vormen waardoor deze aandoening ontstaat.

In mijn visie zijn de predisponerende factoren verbonden met de aanleg van de persoon, ontstaan in de zwangerschap en de vroegste jeugd. Waarschijnlijk spelen hierbij erfelijke familiekenmerken een rol. Belangrijk daarbij is het idee te moeten voldoen aan allerlei verwachtingen van familie en maatschappij en het niet ontwikkelen van eigen passende verlangens. Hierdoor ontstaat een gevoel van onvrijheid. Vaak weten patiënten geen antwoord op de vraag wat hun eigen verlangens in het leven zijn.

Op een bepaald moment worden mensen zich meer bewust van de onvrijheid en willen ze daar uit wat een continue spanning oplevert. Een spanning in de spieren en pezen waardoor pijn ontstaat specifiek bij de aanhechtingspunten van de pezen (tenderpoints). Op plaatsen waar continu spanning is in een weefsel is onvoldoende bloeddoorstroming dus onvoldoende zuurstof en ontstaat opstapeling van melkzuur. Waar melkzuur is ontstaat pijn. Als reactie gaat het lichaam die plek beschermen waardoor er nog minder bloedtoevoer is.  Het is niet gek dat daarbij ook een chronische vermoeidheid optreedt.

Vaak gaat het goed, en presteren deze gevoelige personen boven mate goed tot er een luxerend incident optreedt. Dan ontstaat een heftige vermoeidheid waaruit ze maar heel langzaam of niet herstellen, of de pijnen worden steeds erger en staan niet in verhouding met het werk of gebeurtenissen.

 

Spirituele betekenis:

In het boek van Christiane Beerlandt: ‘De Sleutel tot Zelf-Bevrijding’ beschrijft ze: Je bent nu hard voor het kind in jezelf. Krachtige innerlijke energiestromen willen nu doorstromen in creativiteit, maar je verzet je tegen deze natuurlijke bron. Het kind in jezelf lijdt en verlangd naar het zoete, het warme, het aardse, de liefde. Maar jij hebt te veel pijn doorstaan, jij wil niet meer, je blijft staan, je weigert verder te gaan, je wilt niet doorgaan, noch groeien. Je overstroomt van opgeslagen emoties, verdriet, weemoed, pijnlijke herinneringen. Het is te veel geweest. Je hebt aan jezelf het zoete niet gegeven omdat je in het keurslijf zat en niet durfde te leven. Met als antwoord: Ervaar jezelf als een vrucht, gerijpt in de zon; geniet van het zintuigelijk mooie, van smaken en geuren, van je lichaam, van zinnenstrelende kleuren en klanken. Enzovoort.

 

Homeopathie

U begrijpt dat veel patiënten die langdurig invaliderende klachten hebben waarvoor in de reguliere geneeskunde geen goede verklaring wordt gevonden naar een homeopathisch werkend arts gaan, ondanks de empathische en intensieve begeleiding door de huisarts. – Het: ‘u moet er mee leren leven’ wordt de laatste tijd, sinds er meer aandacht is voor SOLK, minder vaak in de huisartsenpraktijk gehoord. –

Juist in de homeopathische praktijk zien we veel mensen met ‘onbegrepen’ klachten. Door met aandacht en invoelend vermogen goed te luisteren en tussen de regels door te luisteren kunnen we de klachten gaan begrijpen en duiden en een passend homeopatisch middel vinden.

Vele middelen staan tot onze beschikking. Allerlei middelen die passen bij ontstekingen, (onderdrukt) verdriet, (onderdrukte) boosheid, honderden. Het is vaak een hele weg voor we in het gesprek om met de middelen bij de essentie komen. Vaak zijn meerdere middelen nodig òf omdat we soms een fout, niet-passend, middel geven òf omdat er meerdere lagen boven elkaar liggen en elke laag een eigen passend middel nodig heeft. B.v. als de luxerende factor de Ziekte van Pfeiffer is of een ongeval.

Het dieper werkend middel heeft bijna altijd te maken met moeilijk incarneren, moeilijk je plek op aarde innemen. Er kunnen veel aanleidingen zijn. Vaak komen die in het gesprek (uiteindelijk) vanzelf naar voren, soms vinden we deze door al testend met de biosensor op zoek te gaan. Op die manier kunnen gevoelens die ontstaan zijn b.v. in de zwangerschap bewust worden. Verdriet in huis kan een reden zijn om je niet te ontplooien en verwachtingen die ik eerder al heb genoemd. Veel mensen voelen zich basaal kwetsbaar. Middelen die hier kunnen passen zijn: Vernix caseosa (de vetlaag van de pasgeboren baby), Lac maternum (moedermelk), Rhus toxicodendron (een middel voor overwerkte spieren, maar ook een primaire gekwetstheid) en Cuprum (koper, een metaal dat in de homeopathie veel gebruikt wordt bij spierkrampen, maar ook bij een innerlijke verkramptheid.

Dat de klachten genezen is belangrijk, de sleutel daartoe is je overgeven aan het leven.

 

Casus:

Sonja is een vrouw van 50 jaar.

Klachten:

vanaf haar 20ste fibromyalgie en chronische vermoeidheid, na een emotionele shock over haar zwangerschap

artrose

chronisch oprispen van maagzuur, waarvoor ze maagzuurremmers gebruikt

buikpijnen in de vorm van prikkelbaardarmsyndroom die bij emotionele omstandigheden veel erger zijn

ze slaapt heel slecht

onlangs heeft ze een tekenbeet gehad waarvoor ze antibiotica heeft gebruikt

vier jaar geleden heeft ze haar hond moeten laten inslapen; het verdriet daarover is niet weg en daarmee haar klachten erger.

“Ik zorg beter voor anderen dan voor mezelf”.

Met het middel Ignatia amara, dat gericht is op het verwerken van haar verdriet in diverse perioden in haar leven, verbeteren haar klachten mondjes maat. Wel gaat ze zich ontworstelen aan de druk van mensen om haar heen vooral haar vriendenkring. Ze gaat meer haar eigen weg. Na een half jaar is er een echte doorbraak. In een paar dagen voelt ze veel minder spanning en veel minder pijn. Als ze de praktijk binnen komt stapt ze nu voorwaarts en niet het pijnlijke gesjok van daarvoor. Dit gebeurt na het middel Natrium carbonicum.

De kern van het middel Natrium carbonicum is terugtrekken in waardigheid. Mensen voelen zich afgewezen in hun vriendenkring, in de gemeenschap. Ze voelen zich niet begrepen. In plaats van terug vechten en ruimte in te nemen trekken ze zich terug. Ze laten het verdriet en de boosheid niet zien. Daarmee lopen ze niet te koop en houden de eer aan zich zelf. Ze dragen kun lot ‘waardig’, maar wel met veel pijn. Ook deze houden zullen ze niet snel in het consult laten zien. Het kost dus wel moeite voor de homeopathisch arts om dit te doorgronden. Het passend middel, in dit geval Natrium carbonicum kan het oplossen.

Peter van Hoeve, februari 2018